Maurena Leimena: “De moeder van een kind is in de wet opgenomen. Artikel 1:198 BW geeft aan dat de moeder van een kind de vrouw is uit wie het kind geboren is of de vrouw die het kind geadopteerd heeft (bijvoorbeeld in geval van draagmoederschap). Voor de vader is dat echter niet altijd even duidelijk. Vaak is wel duidelijk wie de biologische vader is, maar er zijn tal van situaties waarin de vader niet zomaar de juridisch vader is. Hij zal het kind dan nog moeten erkennen/adopteren.
Geboren binnen een huwelijk
Indien het kind binnen een huwelijk wordt geboren gaat de wetgever ervan uit dat de echtgenoot van de moeder de (biologisch en juridische) vader van het kind is. Ook als de man is overleden en het kind binnen 306 dagen na zijn dood is geboren.
Het kan voorkomen dat de vader niet de verwekker van het kind is. In deze situatie kan de vader – zijn door het huwelijk ontstane vaderschap – ontkennen. Met behulp van een advocaat kan de vader een verzoek tot ontkenning van het vaderschap doen. De termijnen waarbinnen een dergelijk verzoek kan worden gedaan zijn wel beperkt.
Erkennen van het kind
Als de ouders niet gehuwd zijn, wordt de biologische vader niet automatisch ook juridisch vader. De man zal hiervoor het kind moeten erkennen. Echter erkenning kan niet zomaar, de moeder zal daarvoor toestemming moeten geven of het kind zelf, wanneer het kind ouder dan 16 jaar is. Wanneer de relatie tussen de ouders is verbroken, kan dat soms tot problemen leiden, bijvoorbeeld wanneer de moeder geen toestemming voor erkenning verleend. Wil de man het kind dan toch erkennen dan kan hij met hulp van een advocaat vervangende toestemming aan de rechter vragen om het kind te mogen erkennen. Het moet dan wel vaststaan dat de man de verwekker van het kind zijn (uitgesloten hiervan zijn donoren) en er dient een nauwe persoonlijke relatie (artikel 8 EVRM) te zijn.
Andersom kan het ook gebeuren dat de biologische vader (donoren uitgesloten) het kind niet wil erkennen. De moeder of het kind zelf kunnen dan een verzoek tot vaststelling vaderschap bij de rechtbank indienen. Het gebeurt zelfs weleens dat het vaderschap gerechtelijk wordt vastgesteld als de vader al is overleden. In verband met het erfrecht kan dat interessant zijn, maar soms kunnen alleen emotionele redenen de drijfveer zijn om een gerechtelijke vaststelling van de (overleden) vader te verzoeken.
Gevolgen juridisch vaderschap
Wanneer een man juridisch vader van een kind wordt, wordt het kind in erfrechtelijke zin afstammeling van vader. De man krijgt dan ook de verplichting om financieel voor het kind te zorgen. Tevens kan de juridische band gevolgen hebben voor de achternaam en nationaliteit van het kind.
Het juridisch vaderschap brengt niet automatisch mee, dat de vader dan ook de wettelijke vertegenwoordiger is van het kind. Daarvoor zal de vader ook het gezag over het kind moeten hebben.
Twee moeders/twee vaders
Tegenwoordig worden ook veel kinderen geboren of opgenomen in gezinnen bestaande uit twee mensen met hetzelfde geslacht. Bij twee vrouwen zal het kind in ieder geval in familierechtelijke betrekking staan tot de moeder waaruit het kind is geboren. De andere vrouw kan in familierechtelijke betrekking tot het kind komen door erkenning en adoptie. Bij twee mannen kunnen beiden alleen tot het kind in familierechterlijke betrekking komen te staan als zij beiden het kind adopteren.
Bijzondere curator
Wanneer de afstammingskwestie door de rechter wordt behandeld, wordt er altijd een bijzondere curator benoemd. Deze bijzondere curator behartigt de belangen van het kind zelf en treedt niet op namens de ouders. De bijzondere curator zal een verslag van bevindingen aan de rechtbank uitbrengen of het gedane verzoek in het belang van het kind is.
Kortom: het vaderschap is niet altijd even makkelijk vast te stellen, maar zijn er wel vele mogelijkheden om de status van (juridisch) vader te krijgen. Mocht u na het lezen hiervan een persoonlijk advies nodig hebben, dan help ik u graag! Maak een afspraak.
