Wat gebeurt er met de kinderen als de ouders overlijden?

Dit is iets waar u liever niet over nadenkt maar wel goed geregeld wilt hebben. Wat gebeurt er met de kinderen als u er zelf niet meer bent? Is het mogelijk om zelf iets te regelen en wat als er niets geregeld is?

Maurena Leimena: “Het is mogelijk om zelf te bepalen wie na uw overlijden als voogd of voogden de voogdij over uw minderjarige kinderen zal of zullen hebben. Dit kunt u zelf regelen in het gezagsregister of in een testament door de notaris. Wanneer u zelf niets regelt, beslist de rechter wat er met de kinderen gaat gebeuren.”

 

Wat als er niets geregeld is?

In het burgerlijk wetboek staat geregeld wat er met de kinderen gebeurt wanneer een ouder of beiden ouders komen te overlijden.

  • Gezag bij beiden ouders
    Vaak hebben ouders gezamenlijk gezag over hun kinderen. Komt één van de ouders te overlijden dan gaat het gezag automatisch over op de andere ouder. Dat geldt ook indien de overleden ouder het gezag deelde met een derde, niet zijnde een ouder. Alleen is er dan na de dood van de ouder sprake van voogdij. Het is wel zo dat de rechtbank op verzoek van de andere (nog levende) ouder na een zorgvuldige belangenafweging deze ouder alsnog met het gezag kan belasten.
  • Gezag bij één ouder
    Wanneer het gezag over de kinderen bij één ouder rust en deze ouder komt te overlijden, dan benoemt de rechter een voogd voor de kinderen. De rechter zal zich daarbij meestal laten adviseren door de RvdK (Raad voor de Kinderbescherming). De RvdK zal onderzoek doen of het kind eventueel bij de nog levende ouder terecht kan of bij een derde. Er zal door de rechter altijd een belangenafweging gemaakt worden, waarbij hij zal moeten oordelen of er gegronde vrees bestaat de belangen van de kinderen niet worden verwaarloosd wanneer de ander ouder met het gezag wordt belast.
  • Geen gezaghebbende ouders meer
    Wanneer er geen gezaghebbende ouders meer zijn, dan zal de rechter eveneens een voogd voor de kinderen benoemen. Ook dan zal de rechter om advies bij de RvdK vragen. In veel gevallen wordt gekeken of kinderen bij familieleden terecht kunnen. Een kind komt niet altijd bij familie terecht. Er zijn kinderen die onder voogdij van Bureau Jeugdzorg komen te staan en in een pleeggezin geplaatst worden.

 

Wat kunt u zelf regelen?

Wanneer u niet wilt dat een rechter beslist over wat er met de kinderen gaat gebeuren, kunt u dat zelf regelen in het gezagsregister of door de notaris in een testament.

  • Gezagsregister
    In het gezagsregister kunt u zelf door middel van het invullen van dit formulier laten vastleggen wie u als voogd aanwijst.
  • Testament
    Een testament wordt opgesteld door de notaris. Hierin kunt u een voogd benoemen. Daarnaast kunnen hierin ook verdere wensen opgenomen worden in tegenstelling tot het gezagsregister.

Op het moment dat u overlijdt heeft de benoeming slechts gevolg wanneer er geen andere met het gezag belaste ouder is. Oefenen ouders het gezamenlijk gezag uit en één ouder komt te overlijden, dan gaat het gezag eerst automatisch over naar de andere ouder. Overlijdt de ouder die samen met een niet-ouder het gezag uitoefende, dan wordt de niet-ouder van rechtswege voogd over de kinderen. Ook dan heeft de voogdijbenoeming door de ouder geen effect.

Degene die als voogd in een testament is benoemd, zal de benoeming wel moeten aanvaarden. Als de voogd bereid is de benoeming te aanvaarden, legt hij hiervoor een bereidverklaring af bij de griffie van de rechtbank. De voogdij begint op het moment dat de voogd de voogdijverklaring heeft afgelegd. Als de voogd de benoeming weigert, kan de rechter alle betrokkenen oproepen voor een zitting.

Ook wanneer u alleen het gezag over de kinderen heeft, kunt u in een testament een voogd benoemen. Maar let op dat de andere ouder die niet met het gezag belast is, nog altijd de mogelijkheid heeft om na het overlijden bij de rechter hiervoor een verzoek weg te leggen. Dit moet wel binnen een bepaalde termijn gebeuren. Uiteraard zal de rechter bij een dergelijk verzoek ook weer beoordelen of bij inwilliging van het verzoek de belangen van de kinderen niet worden verwaarloosd.


Gratis 30 minuten adviesgesprek
Voor persoonlijk advies kunt u hier een afspraak maken voor een gratis 30 minuten adviesgesprek.